Pyjamatas / beoordeling door Mariël Hacking

Pyjamatas / beoordeling door Mariël Hacking

Elk jaar worden de vijf beste verhalen van LetterSpinsels (op basis van de puntentelling) beoordeeld door een onafhankelijk jurylid die de winnaar van de LS-literatuurprijs kiest. In 2024 was het jurylid Mariël Hacking.

Beoordeling Pyjamatas / Monique Cunnen – winnaar LS Literatuurprijs 2024

Dit verhaal gaat over ’tijd’ en wat je ermee doet. Het maakt ook, op een grappige en herkenbare manier duidelijk dat iedereen daar anders mee omgaat. Het hangt af van onze prioriteiten en van hoelang we nog hebben te gaan in dit leven. 
Marcel heeft normaal gesproken nog wel twee, drie of vier decennia voor de boeg. De verteller heeft de gemiddelde levensverwachting met 5 jaar overschreden en Rinus is de zijne al 8 jaar gepasseerd. Het is niet verwonderlijk dat deze laatste twee willen leven in het moment. Grijpen wat er nog te grijpen valt. Genieten van wat wél nog kan. Maar er is veel dat ons mensen tegenhoudt om er op het laatst nog vol voor te gaan. Gewoonte, sociale conventies, afkeuring van de omgeving en… de kinderen! Plotseling beginnen zij de baas te spelen, draaien zij de rollen om en bemoeien zij zich, onder het mom van ‘bescherming’, met iemand die heel goed voor haarzelf kan zorgen.
Dit mooie verhaal raakt al deze aspecten op een grappige, treffende en soepele manier. De kracht zit in de verteller. Wat een verfrissend genot om even mee te mogen lopen met deze nuchtere, positieve vrouw. Zij weet wat ze wil. Zij handelt. En ze knipoogt voortdurend naar de lezer, zodat wij als een hondje achter haar aan lopen. Iets van haar energie willen hebben wanneer ze als een guitig meisje giechelt en iets van haar wijsheid als ze zich niet laat afnemen wat haar geluk brengt. 

De samenzweerderige sfeer van dit verhaal heeft een perfecte uitwerking op de lezer. O ja, WIJ begrijpen wat ze bedoelt. Het personage knipoogt naar de lezer wanneer Marcel weer belt terwijl hij iets anders doet, omdat hij ‘weinig tijd heeft’. Als het bord kapot valt. Als Marcel hetzelfde tegen zijn moeder zegt als zijn vader tegen hem toen hij zestien was. Ze knipoogt ook naar ons als ze plotseling nerveus is, zich klaarmaakt voor de avond. Ze knipoogt als ze Rinus beschrijft, met zijn plastic tas en friemelend aan zijn kraag. Hij had een jongen van zestien kunnen zijn. Zo vertederend. En o, wat spannend, die pyjama delen.
Door het lezen van dit verhaal begrijpen we dat er een klik tussen twee mensen is. En dat die hetzelfde voelt op je 19e als op je 91e. Zij zou zichzelf tekortdoen om daar geen gehoor aan te geven. En wij juichen wanneer zij, als een puber, ongehoorzaam is en Rinus vol op zijn mond kust. 

Dit is voor mij het winnende verhaal. We worden vanaf de eerste regel bij de kraag gegrepen en het verhaal ingesleurd en we ademen pas weer uit aan het einde. Er zit vaart in, tederheid. Die knipoog die we voelen, is een direct lijntje met de lezer. We willen het beste voor dit personage. Zij weet wat ze wil en door hoe het verhaal geschreven is, willen wij dat ook. Bovendien, mochten wij die leeftijd bereiken, dan is er hoop. Het is blijkbaar nooit te laat 🙂 Top!